Świadczenie pielęgnacyjne

Ważne zmiany w świadczeniach opiekuńczych

Od 1 stycznia 2024 r. zmieniły się zasady ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne. Od 2024 roku m. in. świadczenie przysługuje opiekunom osób z niepełnosprawnością wyłącznie do ukończenie przez nie 18 roku życia, a także jest możliwe łączenie świadczenia pielęgnacyjnego z pracą – bez jakichkolwiek ograniczeń. Jednocześnie zlikwidowany zostaje specjalny zasiłek opiekuńczy
 i zasiłek dla opiekuna.

Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje opiekunom osób z niepełnosprawnością wyłączenie do ukończenia przez nie 18 roku życia i jest możliwość jednoczesnego pobierania świadczenia pielęgnacyjnego i podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej – bez jakichkolwiek ograniczeń. Na możliwość pobierania świadczenia nie wpływa także pobierane przez opiekuna świadczenia emerytalno-rentowego. 

Istotną zmianą jest umożliwienie pobierania świadczenia pielęgnacyjnego w zwielokrotnionej kwocie w zależności od liczby osób, nad którymi sprawowana jest opieka. W przypadku, gdy opiekun będzie sprawował opiekę nad więcej niż jedną osobą z niepełnosprawnością w wieku do ukończenia 18 roku życia, kwota świadczenia pielęgnacyjnego zostanie podwyższona o 100% na drugą i każdą kolejną osobę. Regulacja ta nie dotyczy jednak wniosków złożonych przez dyrektora placówki opieki zastępczej. 

Po ukończeniu 18 roku życia osoba z niepełnosprawnością lub jej przedstawiciel będzie mógł ubiegać się o świadczenie wspierające. 

Opisane wyżej nowe warunki przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, obowiązują od 1 stycznia 2024 r., nie dotyczą osób, które na zasadzie zachowania praw nabytych, będą pobierać to świadczenie na podstawie przepisów dotychczasowych. 

Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne w związku z opieką nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18. roku życia, która będzie chciała po 31 grudnia 2023 r. otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach (czyli  z możliwością podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej) musi po tej dacie zrezygnować z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie starych przepisów i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów. 

Przepisy przejściowe

Osoby, które posiadają prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku dla opiekuna lub specjalnego zasiłku opiekuńczego nabyte przed 31.12.2023 r. mogą pobierać te świadczenia  na dotychczasowych zasadach. 

Opiekunowie, zachowają prawo do świadczeń na zasadach obowiązujących także w sytuacji kiedy wygaśnie ważność dotychczasowych orzeczeń osób nad którymi sprawują opieką pod warunkiem, że: 

• wniosek o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności zostanie złożony w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia oraz  
• wniosek o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego zostanie złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania nowego orzeczenia
   o niepełnosprawności. 

W przypadku specjalnego zasiłku opiekuńczego dodatkowym warunkiem kontynuacji wypłaty na dotychczasowych zasadach jest złożenie wniosku o to świadczenie na kolejny okres zasiłkowy
w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym zakończył się dotychczasowy okres zasiłkowy. 

Możliwość wydłużenia ważności orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności wydanych na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych a co za tym idzie prawa do świadczeń zależnych od niepełnosprawności (zasiłku pielęgnacyjnego, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego) dokonuje się na podstawie zaświadczenia wydawanego przez przewodniczącego powiatowego zespołu orzekającego, w którym określa się m. in. termin ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności. Świadczenia te są przyznawane do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność.

Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy przyznane na zasadach dotychczasowych oraz zasiłek dla opiekuna, nie przysługują jeżeli osoba wymagająca opieki ma przyznane prawo do świadczenia wspierającego.

W sytuacji, gdy osoba z niepełnosprawnościami złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego konieczne będzie: 

• zawieszenie postępowania o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna. 
• zawieszenie wypłaty przyznanego już świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna. 

W przypadku gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówi przyznania świadczenia wspierającego lub pozostawi wniosek bez rozpatrzenia – świadczenia zostaną równane od momentu ich wstrzymania oczywiście, jeżeli opiekun nadal spełnia warunki określone w przepisach. 

Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek  opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna, wypłacony opiekunowi za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające, jest świadczeniem nienależnie pobranym. Do jego zwrotu będzie zobowiązany opiekun. 

Specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna – uchylone

Z dniem 1 stycznia 2024 r.  zostały uchylone przepisy dotyczące specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna. Oznacza to, że od tej daty te zasiłki nie są już przyznawane. Jednak osoby, które na dzień 31.12.2023 r. były uprawnione do pobierania któregokolwiek z tych świadczeń, o ile są nadal zainteresowane, mogą nadal pobierać świadczenie na dotychczasowych zasadach.  

Kontynuowanie wypłaty nie wymaga składania żadnego dodatkowego oświadczenia. W przypadku jednak, gdy zakończy się termin określony w decyzji, warunkiem kontunuowania świadczeń jest złożenie wniosku o wydanie nowego orzeczenia o niepełnosprawności i złożenie wniosku o świadczenie w ściśle określonym terminie.